O meu avó León, o pai de meu pai,
Chegou ao Baixo Miño procedente
De Belvís de la Jara, provincia de Toledo,
Alá polos inicios do século pasado.
Era garda de fronteiras e encontrou o seu destino
Percorrendo aquelas marxes
Entre Amorín e Camposancos.
Casou en segundas nupcias con Carme
Carrera Vicente, miña avoa,
E tivo máis tres fillos que engadir
Aos dous orfos que o seguiran xa medrados.
Falaba a fermosura de idioma que se fala
Nos campos da Mancha
E nos bazares de Turquía.
E tiña un non sei que de sefardí
Nas améndoas dos ollos e no mármore da fronte.
Defendeu as luces da República na entrada de Tui
Cando o século virou no verán do trinta e seis.
E foi lixeiro na fuxida
Evitando que o prendesen.
Perdeu dous dedos dunha man,
O anular e o maimiño,
Manexando unha granada que gardara,
Algúns anos despois.
Era austero e solitario e foi áxil até a morte.
Carretaba unha existencia moi dura e encontrou
O acougo xunto ao río,
Como todos os miñotos.
Non recordo moito del.
Os cigarros que compuña,
O aroma elemental do xabón da posguerra.
Lembro, si, que o vin morrer
Unha tarde de agonía a mediados dos sesenta
Cando os Beatles xa soaban pola radio.
Varias horas contemplando o seu rostro enfebrecido,
O pesar do seu tormento.
Inda agora sinto a culpa
Da miña propia impotencia.