Os mellores recordos están no esquecemento. Os que forman a lembraza son retratos retocados, artificios do eu que demanda a súa dose de gozo. Recordar o que se lembra non ten moito mérito. O difícil é lembrar o que se esqueceu.
Isto é o que pensaba por entón, a pique de cumprir os corenta, a bordo dun avión que iniciara o descenso sobre o aeroporto de Venecia. A chuvia de novembro baixo os mestos nuboeiros enchía toda a visión dun gris de poeira e os anuncios do fondo da pista, coas imaxes tópicas da cidade, un vaporetto, a praza de San Marcos, a illa do Lido, a ponte de Rialto, o Gran Canal, os mecánicos cobertos con impermeables amarelos, os vehículos circulando coas súas cores, azuis, verdes, grises e vermellas, convertían a paisaxe na estraña evocación dun cadro da escola de Canaletto.
-Aquí estamos- díxenme-. Novamente na cidade dos canais.
Tomar terra, liberármonos dos cintos de seguridade, recoller as pertenzas dos pequenos armarios enriba dos asentos, o soar dunha música ambiental. Era o Dear Prudence dos Beatles. Aquela canción que fora como un himno para a miña xeración, unha especie de mantra, lisérxico e hipnótico ao mesmo tempo, aínda que non na versión comunmente coñecida senón nun arranxo orquestral, nun avío instrumental, nun amaño de violíns e de metais un tanto estraño. Aquela música, digo, entrou dentro de min e fíxome sentir unha especie de arreguizo, de arrepío, de estremecemento, ese sobresalto de pracer que che percorre a columna dorsal e que che advirte de que algo acaba de pasar, alá polo fondo da memoria das emocións, polos baixos da acordanza de pasadas turbacións, por esas zonas abisais por onde brota e dorme a música, ao mesmo tempo. Por un instante pensei que ía marear, como se todo comezase a dar voltas arredor miña e eu fose caer por un pozo con forma de espiral, con aparencia de reviravolta, con figura de trenza, e cubrín os ollos fechados coas mans, procurando encontrar na escuridade o equilibrio desaparecido, a estabilidade perdida, a ponderación fuxida. E axiña souben que me encontraba perfectamente. Mais o corpo advertírame de que algo acontecía, de que algo acontecera, un fantasma atravesara aquel lugar, un recordo que se actualizara, unha imaxe perdida na memoria, ese baúl de trebellos sen uso, que volvera ocupar o centro. O corpo materializara algo que, en principio, semellaba puro ideal, un eco do espírito, unha emanación da melancolía.