Esa casa, ese panasco que descende para o Lérez, ese corte horizontal pola distancia, ese espazo que ventila, deberon ser no tempo anterior á Ilustración un indicio de liberdade, un emblema de emancipación.

Ignoro quen puido disfrutar a finais do dezaoito dese marco incomparable mais intúo que quen fose fíxoo consciente da súa peculiar fortuna, sabedor da autonomía que semellante posición no territorio lle outorgaba, versado en que as variables da historia dificilmente volverían encontrar este lugar no ronsel do seu cometa e xa a Terra de Montes volvería ao seu sepulcro, ao seu enterramento secular, ao seu túmulo. 

Encontro esta beleza no camiño e detéñome a mirar. Nin Axenda nin Fortuna me facultan para obrar. Mais teño a fantasía de adquirir, de facerme dono de todo cando se deixa ver para, así, ser quen de preservalo, furtalo do devir da roda dos tempos e darlle dese xeito a redención que hai décadas espera. 

Algo, polo que se ve, perfectamente posible para calquera multinacional con intereses espúreos, coa colaboración do Goberno Galego. 

Mais é só un espectro que pasa, un fantasma que me acompaña mentres tiro a foto, mellor dito, as dúas fotos: primeiro, a casa; despois, o panasco, que logo unirei no revelado. Mais sinto que o fantasma fica a ollar pra min, como se fose o espectro do pai de Hamlet e quixese revelarme o seu segredo:

– Matáronme, Manuel. Fun asasinado. Deberíades vingar este crime. 

Hai un vento arrebatado que fai tremer a herba toda e asubía entre silvas e carqueixas. Polo fondo da memoria mestúranse as imaxes dunha mina de litio.