O río como senda e como espello. Como senda porque é un percurso, análogo a un camiño, unha avenida de augas perennes. Como espello porque adquire o brillo do azougue e tórnase opaco e misterioso. A mirada, como o espello, é o que non se ve, e, como o espello, é unha fenda no sentido das cousas.
Quen mergulla no río sabe que debaixo do brillo non hai nada. Mergullar nunha mirada é sumirse no imposible, como os personaxes soñadores que ingresan nas páxinas dun libro ou na pantalla dun cine. Simples delirantes. Porque a mirada xa é imaxinaria.
Nun fermoso conto de A. Fole, un rapaz vai ver unha tía que vive nun pazo e pasa a noite nun cuarto no que hai un grande espello. Na metade do escuro un home asoma desde o interior do cristal e penetra no cuarto. É un espectro aureolado por unha luz azul que remexe nos caixóns dunha cómoda. Até que encontra un mangado de cartas. Deseguida regresa ao espello e pérdese na noite.
Á mañá seguinte o rapaz le na prensa que un antigo namorado da súa tía, que fora ministro nun goberno, morrera en Madrid. O espectro fora retirar as cartas de amor que lle escribira. Espellos como augas que ocultan mortos e afogados.
Wagner debuxou para nós unha poboación fabulosa nas augas do Rhin. Garcilaso invocaba as ninfas do Texo ao seu paso por Toledo. T. S. Elliot fartouse de ver pasar nas augas do Támesis restos de cartóns e de cigarros, cadaleitos de cousas que o río desprazaba.
Somos unha fenda especular, a fractura dun espello roto. E, felizmente, non o damos amañado. Humanos, non nos chega con ver. Precisamos mirar.
