Unha das varias fixacións que me guían na historia do pensamento é, sen dúbida, a de Nietzsche. Desde noviño, mesmo adolescente, fun tendo sucesivos encontros coa súa obra e lembro sempre con especial predilección a primeira lectura de A orixe da traxedia no espírito da música. Aínda hoxe me emociona como idea a renovación da prístina alianza da traxedia grega entre palabra e son, entre concepto e emoción, entre Apolo e Dionisos, e penso que nesa perspectiva da música como linguaxe orixinaria que é quen de expresar a dimensión máis íntima da vida aínda levedan moitos proxectos que o tempo mostrará.
Unha parte da miña xeración foi, curiosamente, ao mesmo tempo, hippie e nietzschiana, na súa mocidade, sen por iso deixar de atender outros argumentos. E houbo e hai un mito Nietzsche que se alimenta menos de imaxes que de lecturas. E iso nestes tempos ten significación.
Chegamos a Wagner con Nietzsche de contacto e, despois de mergullármonos nas fluencias do xenio de Bayreuth, comprendimos os argumentos do filósofo e as correccións ao seu erro orixinario dun Wagner dionisíaco en quen era, finalmente, dixo o poeta, un demagogo e un vulgar.
A música como feitizo, escribiu. A vida, sen ela, un erro, unha fatiga, un exilio.
Dalgún xeito o pensamento de Nietzsche é a letanía dun músico no exilio.
O seu fracaso como músico (e quen non fracasa como músico) compensouno con esa xenial mestura de pensamento e poesía que vertebra toda a súa existencia. Algunha das súas partituras chegou a mans de Schumann que non tivo compaixón ao criticala. El, pola súa parte, dubidou de que algún alemán soubese algunha vez o que é a música.
Cando con corenta e catro anos sofre un tremendo ictus do que non se recuperará e pase os once derradeiros ágrafo e mudo, afastado para sempre da súa propia filosofía, non deixará, por iso, de tocar o piano.
As luces finais verteranse sobre un teclado en negro e branco.
Sen música vivir: un erro, unha fatiga.
