Do poema como rito

Espazo e tempo. Natureza e historia. Xeografía e paisaxe. Na condición peripatética do discurso reflexivo asoman moitas veces estes conceptos. Mesmo como ideas que houbese que retomar unha e outra vez para non esgotalas nunca. Somos espazo dentro dun espazo e tempo dentro dun tempo. Existentes. 

O carácter metonímico da existencia. Sempre parte dun todo. As biografías como anacos da historia. Os territorios como recortes doutros territorios máis amplos. Fronte á insistencia da soidade, a existencia da comunidade. 

Do mesmo xeito que o Eu vén determinado polo outro, a comunidade determina a nosa soidade. 

Sempre me resultou arrepiante a imaxe do austronauta a vagar polo espazo infinito. Ese momento en que o cordón umbilical que o une á nave se rompe e o solitario cosmonauta bota a vagar sen fin polos espazos, liberado para sempre, morto para sempre. 

Teño falado en ocasións desa imaxe presente na poesía de Manuel Antonio: “E ficamos nós sós. Sen o mar e sen o barco. Nós”. Ese momento en que a chegada da noite e a perda dos referentes sensoriais, coa desaparición da percepción do mar e do barco, converte o navegante, ese náufrago nocturno, nun viaxeiro infinito. Inmerso nunha suposta experiencia da totalidade, aspira por medio do poema a dar conta da experiencia da fusión, da unidade.

Que isto teña lugar nun barco, o barco de Caronte, o berce de Moisés, o Constantino Candeira de Manuel Antonio, certifica de que maneira o poeta era herdeiro do mito, aínda que non o practicase como rito. Mais o poema é o rito. O poema acéndese como o rito dun mito. 

O mito que non existe mais que insiste a través da palabra, asegurándose un asomo de existencia. O mito, que é sempre do Outro, da linguaxe que nos precede e nos sucede. Unha palabra túa abondará para sandarme.