pervivencia de Van Eyck

300px-Jan_van_Eyck_091

das táboas que pintei alá polas holandas

hai moitas moitas chuvias

regresa algunha vez nun sopro ou nun tremor

a luz daqueles rostros á beira da xanela

tecendo a flor do ocaso nun soño aristocrático

 

eu era só o pintor nun mundo no que había

cancións como laranxas e túnicas caídas

e lentas augas murchas paradas no canal

ao pé daquelas casas tan baixas como a sombra

 

eu era só aquel home que errante retrataba

as damas e as familias da nova burguesía

e as clases que aos poucos medraban co comercio

 

non tiña o meu oficio máIs mérito que aquel

de ver pasar os días nos rostros que pintaba

e ser quen sinalase nos tránsitos da pel

a flor que murcha abría un voo de inspiración

minúsculo arrebato do aire sobre o peito

o instante en que se paran os tempos e devén

a morte como algo incerto e moi abstracto

 

das táboas que pintei conservo só a memoria

as longas humidades que os músculos herdaron

dun tempo que era néboas e chuvias e poallas

frío

199147_10150168223727629_115651122628_8623150_2671180_n

non foi chegando abril

que o inverno inda duraba

que foi cando febreiro erguía a súa bandeira

e daba en pór misterios na sombra dos espellos

enigmas que chegaban virando pola curva

dos días máis escuros no tránsito dos séculos

non foi chegando abril

chovía e viña un frío

molesto desde o fondo da tarde amañecida

e había dúas lúas brillando para min

unha sobre o ceo insólita laranxa

outra sobre o mar imaxe repetida

non foi chegando abril

que o tempo perduraba

igual que se ficase detido sobre os campos

a noite a esparexer un longo frío gris

o frío sobre o lombo dos cabalos

e marzo inda durmido por dentro da carreta

oh canto era feliz seguindo aqueles rumbos

os campos percorrendo levando o meu aceite

e noces transportando

e potes de cerámica e escuro pan de améndoas

feirante no percurso das chairas alongadas

no plácido luar

chamoulles a atención

o número de libros

e todo aquel saber de signos contruído

por séculos e séculos

chamoulles a atención

que fósemos errantes

que fose por febreiro

que fose tanto frío

Naufraxios

Siperb Fashion Editorial Photography Work by Ali Larrey

Despois de ter gastado o inxente capital
Da vida, da existencia, en portos e tabernas,
En buques e navíos; os mares navegado
En calma ou con tormenta, errantes singraduras
De océanos e ríos, periplos, cabotaxes,
Derrotas e percursos, xornadas, travesías,
Coñezo das nacións os rostros e as bandeiras,
A música que acenden os pobos no luar,
Sabores de alimentos, de froitas e bebidas,
E acaso varios centos de libros posuíron
O mimo dos meus dedos, o afago da mirada,
E mesmo algunhas noites amante souben ser
De corpos como naves varadas nas baías
Da gloria e da beleza.

Se son con todo iso o mesmo que partiu,
Hai máis de trinta anos, de idéntico peirao,
De igual embarcadeiro, sen peso na equipaxe,
Os soños de levísimo gravame, pouco máis
Cabía no fardel da heroica mocidade,

E teño, pola contra, aquela mesma vida
Cansada, corroída, deposta das alturas,
Do tempo cenital, pois, vello, xa camiño
Cos pés menos erguidos, as solas dos zapatos
Máis próximas do chan, a ollada máis caída,
As costas encurvadas, e a furia que batía
No centro do revolto corazón
Deposta e derrotada de pánico e fracaso,

Que foi o que gañei, que alto rendemento
Puidera retirar, se agora precisase
Gozar dos beneficios dos ouros investidos?

Memorias e lembranzas, imaxes e palabras.

Das tardes que inda garde outono para ti

Das tardes que inda garde outono para ti
fechadas entre as páxinas e as sombras dalgún libro,
ocultas ao clamor do sol que se esparexe,
conserva as máis escuras, aquelas en que o voo
da noite se aproxima nupcial e tenebroso
nun carro con hortensias e cisnes e distancias.

Son esas as que fundan nos pozos que hai na alma
insomnes mananciais de lúa e negra prata
e libran enxurradas de cinza e de loucura.

Das outras, das que veñen envoltas en silencio
e medran gañadoras dos cálices e a música,
recolle algunha imaxe, os selos con que asinas
os últimos decretos, os vellos calendarios.

Que todo ha de fuxir, o mesmo que xa foxen
epístolas, lembranzas, insomnios, pesadelos.
E nada vai ficar. Só libros que deixamos
sen ler sobre unha mesa, só noites consumidas
oíndo como viña un longo harpexio branco.

Os outros

De todos os que un día chegamos para abrir
As portas do futuro no leito da distancia
Son moitos os que foron caendo sen deixar
Sinais do seu periplo nas chagas da existencia.

Chegounos algún eco dos corpos derrubados,
O instante en que, reunidos, choramos esa perda,
Mais logo veu o inverno e a néboa a debuxar
Insomnes precipicios e cólicos e pranto
E algúns daquela fomos en barcos a sentir
A brétema premendo nos pórticos do olvido.

Mais nada foi deitado no mar do esquecemento.

Así como pasaron os anos regresou
A luz da súa presenza, o lóstrego da vida,
E agora entre a penumbra que foi o meu camiño
Celebro o seu misterio, os signos que aínda emiten
O mesmo que se fosen disparos contra o mar,
O mesmo que se entrasen espidos na tristeza.

Benvidos vellos mortos, cadáveres que amei.
En vós existe agora un soño que é real,
Un voo de cinza e terra que arde entre palabras.

Dream 9

Dos soños que ficaron ciscados polo chan,
roídos polos vermes do outono e a tristeza,
hai varios que inda gritan felices de vivir,
despois de longo exilio, despois de agonizar,
e mostran sobre o corpo feridas cicatrices
a xeito de bandeiras, de erguidos estandartes.

Son teimas moi antigas, retábulos de outrora,
dispostos sobre a fronte, no centro da cabeza,
e deben de levar comigo tantos anos
que xa non sei se foron vividos ou soñados,
se un día aconteceron ou teñen, pola contra,
a onírica raíz dos soños verdadeiros.

Ti estás en todos eles levando unha equipaxe
de frautas e paraugas, de músicas escuras,
o mesmo que se foses casar cunha tristeza
e un voo de noites aves viñese procurar
de ti algunha améndoa en coche de cabalos.

E eu vexo como chegas dereita contra min,
dereita contra a foto que puxen sobre a pel
armada de extintores e líquidos e camas.

Non queres que me arda a noite cando miras.
Non queres a mirada, o pálpito do mar,
as rúas baixo a chuvia, o pánico das horas.

Corpos 5

Fostes vós, corpos intactos,
os que eu nunca posuín e só quixen para adentro,
os que un día abristes fendas no desexo
e, quebrándome limplísimos espellos,
pervagastes polas gándaras do olvido
na poeira malva dunha brétema distante.

Ah, fostes vós, noites de outros,
tapices devastados en que a noite erixe néboas
e un segredo torna fráxil toda alcoba do porvir,
as que outrora laborastes algún sulco deste ermo
derrotándome castelos e aínda exércitos
de pombas desoladas.

Fostes vós, labios e bocas
doutros seres abaténdose nas naves
dalgún porto estremecido polas augas dun mar gris
cando a noite culminaba un esplendor de lúas rotas
e unha lámina de sangue esparexía na saudade
a cor máis cárdena da morte.

Ah inútil paixón de querer posuírvos,
esforzo que me abate por cumprir
o mandato máis cego da carne!

Novela

Nada acontece na ficción.
Nada perdura no devir.

NON LEMBRO exactamente a hora ou o lugar,
Mais sei que foi nalgún daqueles bares rancios
Que entón daban acougo a seres transeúntes:
Poetas, vagabundos e músicos errantes.

Eu tiña vinte versos escritos sobre a pel
E todos vinculados aos anos que vivira
Mais sempre construídos coa métrica do outono
E o ritmo do crepúsculo nas tardes de setembro.

E ela, que era acaso un pouco máis sombría
Pois lera con fruición nos libros de Neruda,
Chegaba desde o centro dun bosque con palacios
Ferida por quen sabe qué nube ou qué presaxios.

O certo é que a encontrei na lúa da mirada,
Un anxo que proviña dos tempos en que fora
A noite dos seus pais, a tarde dos seus tíos,
A alba duns avós que outrora se perderan
Nos mares das viaxes por rutas da Arxentina.

Non tivo nunca nome ou pode que o perdese
Espida como andaba nas páxinas dos libros
Ou mesmo algún agosto naquelas longas praias
O ano en que empezaron os soños e o delirio.

Mais sei que se chamaba dun xeito inesquecible:
Canción, acaso Area ou pode que Linguaxe,
Algunha desas vellas palabras que remiten
A ecos doutros ecos, a sombras doutras sombras.

Mais viña sempre chea da lúa a media noite,
Vestida como as luces que feren a mirada
Cun brillo de ebriedade, coa sombra doutras sombras.

Canción era, por tanto, muller namoradiza
Que a todos se achegaba, que a todos seducía
Coa música e o voo. Así que non foi dada
Opción, alternativa, e tiven que renderme,
Chegadas como eran as horas para Amor.

E xuntos derrubamos as tardes sobre os lirios.

O certo é que unha noite fuximos a soñar
Os campos que se abrían do Miño cara abaixo
Coa insólita ebriedade que dan os vinte anos
E o voo dun automóbil que alguén nos emprestara.

As bocas como pértegas saltando contra o ceo,
As bocas que cantaban cancións da lúa negra,
As bocas que inclinaran o paso para ver
As cores albacentas dos mármores dos brazos,
Dos brazos das estatuas, dos brazos arrincados,
Dos brazos que perderan o día en que chegaron
Milleiros de soidades.

Qué imaxe pode haber máis próxima á ledicia
Que aquela de dous mozos unidos pola ollada
Quilómetros facendo, por vilas, por cidades,
O fume dos cigarros sumíndose na néboa,
Os corpos sobre os leitos das fondas máis baratas,
E o mar á nosa beira, guiándonos calado.

A noite xa empurraba o río baixo as casas
Seguindo a longa liña das luces polas beiras
A tarde en que chegamos a Lisboa.

Dos días que pasamos sumidos nun hotel
Que as pombas perturbaban, moi perto do Chiado,
Non gardo máis memoria que a sombra dos seus brazos
No instante de apertarme con forza ou con sixilo.
E acaso a melodía do viño percorrendo
As longas avenidas do meu sangue,
As grellas espallando aromas de comida,
Os libros que compramos, a música que oímos,
Daquela, cando todo, sen dúbida, podía
Seguir outro camiño, tomar outro percurso.
Tamén a certidume de estar a atravesar
As portas que me abrían o templo do porvir
Agora que despois da longa mocidade
Por fin podía entrar pisando cos meus pés
Nas salas en que ardían insomnes os poetas.

Alí soñaba o gozo con ser unha caricia
Con ser unha gozosa mirada sobre a brisa
Un número de luz a abrir os diafragmas
Das cámaras, dos ollos,
Un número de brillos de diamante.

E nada había triste de tanta que era a perda.
Perder era unha longa ferida que sangraba,
Un río que xurdía do corpo até chorar,
Un río que fundaran cadáveres de lágrimas.
Así que lle roubei a boca e quixen ir
Así polos navíos en busca dunha illa
Así por unha lúa de asombros e distancia.

Que lástima que todo, ao cabo, fose falso,
Que todo se rendese co estrépito da tarde,
Que os anos se vertesen por riba daquel voo
Deixándonos o lume da heroica singradura
Deposto ante o fracaso, final e consumido.

Mais brillan inda ao fondo dos meses abatidos
Estralos e faíscas da pel contra outra pel,
A lúa esparexendo sinais de pratas altas
Nos vidros que contiñan un viño ben maduro,
As fondas ruidosas de chan entaboado,
O sol sobre as terrazas na hora do café,
Umbrías librarías con séculos de luz,
Con séculos de tomos, con décadas de azul,
Abríndose ante nós, marítima viaxe,
E as ganas de ser sempre insólitos, alleos,
Distantes, escollidos, estraños estranxeiros.

Quen garde no profundo das vellas cicatrices
Algún dos arrecendos que paso a describir
Terá que derrubarse no medio da novela,
Deixar que pase o pranto, que o choro se esparexa,
Que o pouso memorial de prístinas suturas
Desprenda algo de sangue, de dores consumidas
Que agora se renovan e emprenden novo voo.

Pois cómo non chorar lembrando aqueles barcos,
O xeito en que dobraban o lombo para entrar
De proa contra o porto;
Ou cómo non verter sequera algunha bágoa
Ao abrir de novo o peito ao vento que chegaba
Celeste derramando a néboa luminosa
E fría desde o Atlántico.

Ou cómo non deixar que a voz se quebre e rompa
Sentindo novamente a pel entre o salitre,
O corpo alí entregado na ofrenda das areas,
Os labios que se abrían, a lingua que achegaba
Un líquido agridoce con restos de tabaco.

Recordo o corpo dela espido fronte ao mar,
Facendo un ritual de ondas e de danza,
E aquelas ebriedades, sen présa por partir,
Sen présa por tecer o texto da existencia,
Perdidos por ningures, quén sabe en qué lugar,
Seguindo o rastro incerto de estradas secundarias.

Recordo algún mencer despois de noite insomne,
Despois de noite enteira disposta baixo a lúa,
A lúa que, rotunda, deixábanos andar
Sen luces polas praias, polos campos.

Medrou a cabeleira e a barba debuxou
Sinais de sombra e gozo na flor da mocidade,
Na flor daquela cara que eu tiña hai trinta anos,
Na cara que perdín, que foi baixando un río
De árbores queimadas.
A cara que aínda asoma gravada nunha foto,
A cara co seu brillo, coa luz da inxenuidade,
Nos ollos acendidos, a cara que se foi,
Que acaso se perdeu ou disque me roubaron.

A cara, en fin, que agora xa non teño.
Igual que xa non teño aqueles vinte anos.
Mais teño estoutra cara, a cara de vivir,
A cara de ir morrer en décadas vindeiras,
A cara de estar lendo agora esta novela,
Dispondo un novo verso sen máis que vos dicir.

Monumentalia: Éfeso

Algún día, se a fortuna che concede ese galano,
Chegarás, como eu cheguei, ata as ruínas de Éfeso.

Pode ser que o día brote desde o fondo da mañá
Ou que a tarde xa devale pronunciando o escuro nome
Da noite ou das estrelas.

Non che importe en que momento, ou baixo que luz,
O fado che conceda a marabilla. Outro día,
Se encontras cuarto cómodo en hotel,
Prolongarás esa estadía unha xornada.
E pode que máis outra. E outra.

A lúa sobre os mármores do vello anfiteatro,
As estatuas impolutas da antiga biblioteca,
O nobre embarcadeiro que o mar abandonou,
Serán parte do asombro que teñas que engadir
Ao templo de Afrodita.

Mais nada ha de causarche maior admiración
Que o xeito en que as idades gardaron este espazo,
Solemne, recollido,
Sabendo, como sabes, que foron estas pedras
A certa testemuña dun modo de entender
O mundo que aínda dura.

E por sempre brillará dentro de ti,
Como un tesouro inesgotable,
a beleza máis clásica
e pagana.

Fotos 2

Encontro agora en caixas as fotos da derrota,
Asombros dunha luz batendo contra os corpos,
A prata reflectinte ferindo con borralla
Lugares que eu andei, terrazas, monumentos,
Amigos que roubou a morte ou o silencio,
Veráns que se perderon, invernos tan sombríos
Que as páxinas tenderon a ser escuridade,
Tan só unha leve luz, algún matiz de branco.

E abro os vellos álbumes, as caixas onde xacen
Silentes claridades e rostros a facer
Acenos e debuxos, silentes asubíos
Que xa ninguén escoita. Recortes de xornais,
Noticias obsoletas que nunca chegarán
A ser parte da Historia. Retratos que tiveron
Un día actualidade e agora mesturadas
Con sombras turbadoras do outono e da memoria.

E gardo as vellas caixas. Enterro esas imaxes.
Inhumo o seu misterio. A tarde está a deitar
Un lume de cereixas e vidros mentres bebo
O tinto da amargura, o caldo da aflición.