Foi no tempo en que eu sulcaba
A ribeira do Aqueronte.

Carretaba na falúa uns anacos de carbón
E o fardel dos días tristes,
Frouxo, farto, nugallán,
Decaído polo escuro,
Esgotado de misterio,
Transportista.

Nas paradas xunto ao río axuntábanse moreas
De doentes e de loucos
E era fácil ver caer nas augas algún corpo
Ou sentir que unha mirada xa te ollaba desde o alén
E que foran os teus ollos as amarras derradeiras.

Moitos seres descompostos, sen acougo para a morte,
Acenaban xunto á proa, delirantes e achispados,
E vertían as blasfemias iracundos
Ou rezaban as pregarias índa un pouco xuiciosos,
Aturdidos polo ton de gravidade
E o soprar das tubas baixas que espallaban
Un regueiro de sombras
Entre o azul das soallas.

Eu guiaba o meu navío polas brétemas,
Coñecía os pormenores do tránsito fluvial,
Os detalles do percurso polo esteiro,
Cando o caos da noite muda en desconcerto.
E facía o percorrido varias veces cada tarde.
Media hora de carreira. Dez minutos de descanso.

Eran xente moi vivida os pilotos naquel tempo.
O cachimbo sempre aceso pola boca
E unha gorra con viseira xeralmente circular,
Unha pucha que escondese a atención da túa mirada
Inclinando un pouco a testa.

O demais era moi simple:
Premeres a buguina no momento de partir.
E nunca socorreres os náufragos caídos.
Nin os mortos afogados.

Polas noites na cabana
A garrafa de hidromel
Axudábame a esquecer.

Somos rozamento, frotación, desgaste de contacto,
Colección de cicatrices, inventario de chagas. 

A primeira cicatriz vai comigo debuxada
No interior da perna esquerda.
Non ocupa e non a sinto.
Só un deseño como un mapa. Un trazado
Da fortuna sobre a carne infantil.
Unha especie de medalla
Nos meus delirios épicos.
Deixoume sen brincar durante meses
E pasei moitos recreos melancólico.
Curou e foi caendo
Cara ao mar do esquecemento.

A segunda tardou tempo. Varias décadas acaso.
Desta volta era obrigada, imprescindible.
Necesaria como a chuvia.
E foi furando polo centro do meu torso.
Tardou noventa días en curtir.
E mantívome semanas do diván para o xergón
Da cadeira para o leito.
Conseguiu que o corazón resucitase.
Un regreso do vigor e a resistencia.
Non se ve. Mais é evidente.
Vai oculta entre a peluxe
E é un orgullo militar,
Pavillón dos descalabros, divisa dos fracasos.

Son tatuaxes construídas polo río da existencia,
Engadidos do meu corpo que dan conta do devir,
As pertenzas e a facenda do tempo sobre a carne.
Propiedades do misterio sobre a pel.
Posesións da sombra.

Cicatrices de vangarda que restauran o meu corpo.

Sibilinos trazos do ronsel do acontecer.

Hoxe levo sobre o lombo sete pedras de misterio.

A primeira está disposta por enriba das costelas.

Ten o frío dos meus mortos. Canto foi e esvaeceu.

A segunda e a terceira premen forte sobre os ombros.

Levan peso da existencia, case, case insoportable.

A cuarta, máis abaixo, está centrada sobre a espiña.

Doe tanto e tan agudo que só pode levar dentro o abandono e o fracaso.

A quinta é máis lixeira mais preséntase punzante,

con vontade de ferir,

o quebranto do país polos séculos dos séculos.

A sexta, no remate da columna,

é tamén como un castigo polo erro dos meus rumbos.

A sétima e final está disposta na caluga. Non me deixa nin pensar.

Leva lustros a roerme os alicerces da razón

e estou certo que algún día

ha tirar o templo enteiro devolvéndome ao silencio.

Sete pedras, sete chagas, sete liñas

Para o mármore final.

Xunto ao alto ciprés.

Hoxe veume visitar este poema na metade de noite.
Aínda non amañecera. Nin se deu a coñecer.
Veu do fondo do descanso, arrebatado,
Como chegan os cabalos que andan soltos polo monte
E precisan o refresco dunha auga de chuvia.
Veu dicindo: aquí me tes. Abre os ollos.
Horas son de que me escoites.
Non te deixes arrastrar polas ondas da preguiza
Ou o vento da nugalla.
Vai dispor o meu discurso no interior do teu caderno.
Dálle forma con palabras.
Era abstracto, unha emoción. Nada que puidese
Ser escrito en pouco tempo. Era sombras ou rumores.
E marchou sen despedirse cando viu que xa deixara
Un ronsel do seu ascenso.

Onte á noite o vento andaba revoando no tellado
E dicía versos tristes como en sombras, cun desánimo gris,
Ese pouso de amargura que por veces ten a voz
Dos que arengan e disertan sen palabras.

Era un sopro modulado con acento de humildade
Como o voo dunha pregaria de perdón,
Un sinxelo esbagullar por tormentas cometidas,
Inclemencias, temporais, arrebatos e mareiras,
O rosmar de quen lamenta e se desculpa.

Escoiteino interesado, observando a súa mensaxe,
Atendín o seu misterio, concentreime na harmonía
Que acadaban os seus brados ao rozárense coas árbores,
Un intérprete furioso, un excéntrico frautista.

Logo virou lento e só se oía un salouco entrecortado,
Unha súplica apagada, unha queixa infeliz.

Ben está que se desculpe, pensei eu.
Mais quen pode confiarse
No caer dos seus arroutos, na carencia da súa ira.
Ben sabía o vello Homero cando a cólera de Aquiles
Que os desplantes da paixón seguen leis que non sabemos.
Pautas, normas e decretos non ditados nin escritos.

Oh vento arrebatado, tamén nós alá por dentro
Comprendemos a túa fé, dispensámosche os embates.
Pois non somos máis que vento alí onde se xeran
As palabras, a emoción, o canto.

Debo, insomnio, celebrarte
Se regalas horas limpas coma esta
En que un libro se converte na mellor das compañías.
Virxilio, Eneida VII, Descrición do Idilio,
Omnia gaudent Terrarum et coeli
Ridere videtur apertis Aethra polis.
Glosando o escrito antes por Teócrito.
E unha luz na madrugada esparexe a calidez
Do fogar e a intelixencia.

Son feliz cando alumeas
o meu curso polos días
e esparexes pola noite a túa brancura
camiñando sobre páxinas,
a rebolos entre letras.

Libros hai que me acompañan
como amantes polos leitos,
libros longos que prosperan co fluír da madrugada
e esvaecen ao chegar o amañecer.
Libros noites de brancura, libros lámpadas gañados
na aventura preguiceira do durmir,
libros torres que ascender para ollar desde o máis alto,
libros voo como azoteas.

Feliz quen logra ler nas horas dos insomnios
e mira xa vertidos no interior da súa conciencia
longos sulcos de discurso achegados doutro insomnio,
epístolas de insomnes para insomnes,
como un vello labrador que se aventura
na coleita doutros campos
e combina o doce froito dos seus soños
cos sabores regalados do lindeiro.

Debo, noite, condenarte
Cando espallas o temor nos pesadelos
E nas sombras da conciencia volven seres apagados,
Xente exánime e caída,
A cobrar antigas débedas.

Van sen rumbo os falecidos cando empezan a vagar.

Concluída a súa viaxe polo mundo,
Xa cadáveres, camiñan pola néboa.
Non procuran a xustiza nin tampouco a redención
Nin sequera unha vinganza.
Só constatan que existiron,
E transportan o seu facho polo monte escurecido.

Van inertes, preguiceiros, vagamente
Divagando nos camiños imprecisos.
Percorrendo os cemiterios e as lagoas,
Sombras murchas e espectrais
Que repousan polos cruces dos camiños
E conducen novos mortos cara ao acaso.

Levan luz de néboa branca e unha brétema de lúa
Sobre os lenzos albacentos dos sudarios
E percorren polas gándaras un silencio de illós,
Lamas frías das lagoas polas beiras xunto á herba.

Empregan pó de cal, fariñas que esparexen ao pasar,
E propagan, diseminan e derraman
Un efluvio corrompido de materias que roubaron
Veloces na vertixe dun alento fermentado.

Van sen rumbo e sen vagar, ulcerados, descompostos,
Son lexión de corpos fétidos e inmundos,
Grea séptica e errante.



I know that I shall meet my fate
Somewhere among the clouds above.

W. B. Yeats

Acaso importe pouco que o mundo se derrube.
Acaso nada teña máis valor.

Deposto e destronado o globo se dirixe,
Virando pola sombra do espazo numeroso,
A encher o ceo de voltas, viravoltas e trasvoltas,
Distancias e solturas de voos na inmensidade,
Sen rumbo nin obxecto, voluble e pueril.

Acaso pouco importe que abafe este planeta,
Que o lapso fortuíto dun percurso de séculos
Alén do comprensible e do preciso
Permita que os rotores dos astros aínda roden
E o baile de Saturno nos afunda
En longa inspiración.

Que o sol vaia murchando, que cesen as estrelas,
Extínganse as galaxias, conclúan nebulosas.
Que todo apure xa no cálice final
A pinga derradeira,
Acaso importe nada.

Mais que o escuro ou a embriaguez tisnen a túa ollada
Ou a néboa que limita os contornos das cousas.
Ou a sombra que perturba a claridade,
Iso nunca ha ser posible.

Que os teus ollos viren sempre como lúas no remate
Dunha órbita acertada
E unha eclipse desdebuxe o que neles poida haber
De fatigas ou de medo.

Que se expanda outro universo desde ti.

Nese punto no que viran as palabras
E os camiños se converten en cancións;
Nese espazo en que o vapor deriva axiña en auga;
No lugar en que o navío deixa atrás a longa foz
E arremete coa súa proa contra o mar;
No momento en que a madeira se incinera e xa desprende
Os efluvios do perfume do misterio;
Nese instante do solpor en que a tarde inda perdura
E a noite xa se ofrece;
No minuto en que cos ollos xa fechados
O sono vai chegando e aínda todo está presente;
Nese campo, nese tempo, estamos nós
Tan diferentes, tan distantes, tan alleos,
E, aínda así, tan inmediatos,
tan contiguos,
tan veciños.