Historia dunha foto

IMG_3933

Quen se interese polo cadro de Antoine Watteau, Pèlerinage à l’île de Cythère, (Embarcamento para a illa de Citera), ha de saber que o lugar evocado no cadro existe realmente. Non falamos da illa de Citera, que é a illa principal do Golfo da Laconia, senón desoutro lugar composto na pintura e desde o que se produce a partida das xentes felices que embarcan para a terra da paz e da prosperidade.  watteau_cythera

Encóntrase ao final da máis típica e exótica das pequenas penínsulas do extremo sur do Peloponeso: Mani, quintaesencia dos valores nacionais gregos, no golfo de Mesenia, moi perto xa da Laconia, terra dos lacónicos.

O lugar desde o que se podería embarcar para Citera non ten nada que ver coa representación idealizada que compuxo o pintor francés. Non existiría esa pendente pronunciada e de vexetación tan mesta que dese para o río que aparece ao fondo, suxerindo esoutra paisaxe moito máis francesa, se cadra versaillesca.

No que si acertou Watteau foi na atmosfera lumínica.

Copio dun meu diario de viaxe: 17 de agosto de 2007.

“… a primeira parada facémola en Aerópolis, unha vila tipicamente Mani, na que damos un percorrido para facermos as compras de rigor, comprobar o aire das rodas e cargar auga. Logo seguimos cara a Githio, onde tamén facemos unha parada para coñecer a vila e tomarmos algo. É outra localidade pequena que se estende ao longo da costa e moi típica e característica. […] Proseguimos algúns quilómetros cara ao sur e encontramos unha praia extraordinaria cun navío embarrancado na que decidimos parar para comer e para durmir”.

[…]

“O lugar semella moi tranquilo xa que a estrada xeral vai bastantes metros por enriba, de maneira que agás calquera outra continxencia, imos ter un bo ambiente para descansar. O sol púxose antes das sete da tarde, por mor dun monte próximo orientado cara ao oeste, e, porén, a luz do crepúsculo non desaparece, deixándonos durante un longo período nunha situación lumínica de ensoño. Calor refrescada polo mar e luz atenuada que non por iso nos impide sermos conscientes de todo canto nos rodea”.

Algo diso percíbese na foto que acompaña estas palabras. Ese navío embarrancado, que é Grecia, que é Galicia, que son eu, que somos todos nós.

Visión do Connemara

Day-By-Day-No11Tram

Os prados que hoxe vemos durmindo baixo a néboa
con vacas preguiceiras deitadas a soñar
coñecen o devalo das músicas de Irlanda.

Aquí foron pastores e frautas e guitarras
aqueles que lle deron á flor melancolía
o eco doutro eco dun eco esvaecido
fundado polo vento, erguido polas queixas,
acaso arrebolado con furia contra o ocaso.

E levan esas herbas de chuvias e de orballo
a máquina gloriosa da luz da tempestade
e as sombras do que fora un barco abandonado.

Oh Irlanda, grata orixe de tantas despedidas,
ti, berce do silencio e nai do esquecemento,
misterio recortado ao norte entre o solpor,
achégame outro vaso escuro de cervexa
e toca un aire antigo de xentes que partiron,
de sombras que perseguen un vello cervo branco.

Canseira

Quixera encher os salmos de cinza que compón
Cos líquidos que a noite apousa nos tellados
Acaso enferruxando metálicas materias,
Un óxido de chagas insomnes, purulentas.

Quixera que se fosen deitando de vagar,
Acuáticas as marcas de tantas cicatrices,
Que a noite as ocupase con lama e alcatrán,
Borrando a carnación porosa e apagada.

Quixera que entre as liñas que forman a ascensión
Da noite cara aos centros acesos do luar
Brotase unha camelia, a flor da súa cidade,
E nela un novo tempo, a época da luz.

Mais todo canto fai agora por chegar
Ao insomne clarinete da lúa entre cristais
Non é máis que unha sombra de árbores caídas,
Os lindes dun regato cansado, delirante,
As beiras dunha longa melodía.

Monólogos Chopin 5

Escoita o longo exilio da tarde sobre o mar
Agora que este tempo xa esvara de preguiza
E pon metais candentes e máquinas de chuvia
Nos templos en que dormen ausentes os cabalos.

Escoita como chega, os días derrubando,
En láminas de antigos diarios e almanaques
Gardando entre os misterios da brétema unha voz
Que grita como gritan as aves contra as casas.

E soña que esa escoita de música e silencio
É sombra que esparexe a noite en porcelanas,
Un voo de vidros rotos caendo entre os pianos,
Azul como un harpexio de líquidos e chagas.

E escoita a luz do corpo chegando para dar
Leccións de melodía nas vellas alamedas
Erguendo en tubas altas o brillo da cervexa,
En cordas aforcando o pranto do violín.

E deixa que che entre na casa dos oídos
Aquel bater de ondas e náufragos pianos
Sen illas en que atar as cordas dos navíos,
Sen portos para abrir as caixas da tristeza.

Variacións sobre un soneto de Shakespeare

Untitled-1

“When forty winters shall besiege thy brow”

William Shakespeare

 

O día en que tres ducias de exércitos asedien
Os muros da túa fronte
E fondos sulcos caven nas leiras da túa pel
Se acaso alguén pregunta qué foi desa beleza,
Por ónde, esparexido, ficou aquel tesouro,
Qué terras desoladas serviron de acollida
Á excelsa pulcritude das galas e os aplausos,
Dicir que están no fondo dos ollos afundidos
Nalgunha das enrugas que marcan o teu rostro
Será vergoña amarga e va confortación
Pois canto máis afago sería da beleza
Gastada que os teus fillos puidesen respostar:
“Eu son o que conserva dos lumes que xa arderon
a eterna chama viva, aquel que ha de pagar
as contas e saldar todas as débedas”.

Profecía 16

Surreal3

Hai tempo que amo os campos posuídos de solsticio,
inermes ante o voo que acende a terra toda
e frautas dun tremor que evoca para o espello
a liña dunha corda, tecida para min,
que chega ao corazón e baixa para o centro.

Eu vou por entre as herbas ferido por un soño
e xogo a ser feliz ollando a súa oferenda,
erguendo a miña man ao límite das nubes
ou pondo no lugar das néboas do desexo
a flor que erixe a noite en bátegas escuras.

As néboas que xa ollei e os ríos que se afastan
dispoñen a súa música prendida a unha palabra
ardendo como un páxaro.

E o día que se fende nas pozas e na lama
dispara o seu foguete de límpida ledicia
temendo ser infiel a un soño imperceptible.

Aquel que vai en min e teme ser distinto
coñece máis a fondo a luz desta proclama
e envolve nas súas túnicas, nos fúnebres tecidos,
o corpo que puidese facérsenos tristeza.

E así como nun barco, dispondo a nosa ollada
na liña do horizonte, no trazo doutra terra,
soñámos o lugar: aquel que sempre foi
o túmulo infindo, o eterno defunto.

(hi)Po(t)ética

Bizarre Surreal and Dark Art Pictures

De todas as materias que poden ser tratadas
No espacio libertario dos versos dun poema
Ningunha máis falaz, máis próxima á mentira
Que aquela que se abre camiño entre as palabras
Falando de si mesmas.

Procuras, intencións e buscas e demandas
Carecen por completo de importancia
Pois nada é nunca certo se baixa entre a maraña
De signos da linguaxe.

Así que non debera poeta que se precie
Falar das bagatelas, minucias, pormenores,
Que forman o torrente oblicuo da súa escrita
Pois nada nos importa, embuste sobre engano
E fraude ou impostura, se o cántico foi feito
Seguindo a traxectoria da vida ou dos ornatos,
Do instinto ou da cultura.

Falar sobre si mesma é sempre unha maneira
Estúpida de obviar aquilo que debera
De certo concentrarnos: que nada hai máis alá
Dos signos e dos símbolos, da rede que, tupida,
Oculta os espectrais baleiros da existencia,
O nada revestido con traxes e atavíos,
Con roupas e disfraces, espíndose na sombra
De xeito que lle ignoren
As carnes transparentes do corpo de medusa.

Monumentalia IV

How_soon_is_now_by_eikoweb

Cando deixes de ser a devota de abril
Que cultiva as maceiras en cartas de outono
E celebra o seu rito por riba das flores
E xa acaso navegues por mares máis fondos,
Posuída en fragmentos de luz que arruínan as sombras,
Lembra o día en que fomos ao templo da tarde
E queimamos madeiras de hortensia honrando a tristeza.

Alí fican aínda os despoxos dun soño,
Os fragmentos da febre que vimos crecer
Nunha lúa que abría o convite da danza
E os harpexios dun vello salterio afinado
Na poalla que extende a harmonía do olvido.

Tamén fican os ecos dun breve renxer
Das túas portas abrindo as murallas da idade
E deixando adentrarse os cabalos do mundo.

Deben, mesmo, quedar algúns restos de min
E un aroma de tempo detido e,
Tal vez,
De fracaso.