Procura que o teu corpo sexa río,
xardín ou prado ameno.
Nin rápidos regatos, nin lavas purulentas,
riachos e ribeiros de líquidos irados,
de vento atormentado e temporal. 

Non haxa, pois, teatro, manicomio, factoría,
prisión ou esterqueira
nos lindes dese reino.

Sexa o teu enteiro territorio
lugar para pensar. 

Dos altos reis aos baixos labradores
que penan os traballos desta vida,
dos grandes mandatarios aos señores
que amparan a procura da fuxida,
ningún ha de lograr mirar o norte
que burle do camiño a mortal morte.
Que todos son antigos debedores
sen ouros nin facenda que empregar
en pago por excesos e sabores.
Que a nave xa está aqui pra nos levar
de volta cara ás augas de Caronte
e nada nos permite abandonar
a obriga de seguir e ollar de fronte. 

_{No conoce el arte de la navegación
quien no ha bogado en el vientre
de una mujer, remado en ella,
naufragado
y sobrevivido en una de sus playas.}

Cristina Peri-Rossi

Xamais coñecerás a náutica mestría 
das artes de bogar pola mariña 
sen teres ancorado nos portos deliciosos 
do reino de Nausícaa. 

Xamais navegador ou nauta ou mariñeiro, 
ou simple mareante, 
terá desa destreza, perito a visitar 
as praias, litorais, costados e vertentes, 
sen guía do seu xeito nos afagos. 

Nin náufrago ou caído sen mapa nin destino
terá continuidade no percurso
se, orfo de areais, as dársenas esquece. 

E, aínda sendo así, ben pouco ha coñecer 
da luz dos seus encantos. 

As ánimas que dormen nas sombras dos camiños
penando por un tempo que pasou
nos campos fumegantes, nas brañas enlamadas
de invernos como infernos, mañás de purgatorio,
camiñan para un porto de barcos afundidos,
de dársenas extintas, de augas pestilentes. 

Son pálidos espectros e lívidas penumbras, 
indicios de ter sido, sinais de permanencia
de estimas e de apegos, de apegos e estreitezas. 
Vontades de esquecer, coitadas mendicantes. 

Divina engalanada de xardíns, 
de parques e quintais, de hortas e terreiros, 
Ti que espallas na sazón primaveral
os altos arrecendos do xasmín e a laranxeira,
Flora, nai de flores, permite que celebre,
neste brinde da ebriedade e do festín, 
ornado de guirlandas, peneque das brisas de maio, 
as árbores, as fontes, 
as minas e as nacentes,
a bica, o chafariz, 
o lume da paixón e dos afectos. 
Flora, nai de flores, 
divina engalanada,
das árbores dos parques,
das fontes dos quintais,
das minas e as nacentes dos terreiros,
festín das ebriedades
e os altos arrecendos,
Flora da paixón,
peneque dos afectos e as brisas de maio. 

Copio en pedra a carne que adorei.

E o corpo na materia que caduca
Non é menos fermoso
Que o dobre que este mármore eterniza
Se garda na calor,
No alento e na tenrura,
Que a pedra non ofrece,
O gozo dos instantes e das horas,
Proveito da existencia regalada,
Facenda de vivirmos
No pálpito do tempo.

Traslado para a pedra un certo voo
Mortal que se esvaece
E fico a preguntarme
Os límites da arte,
O miragre da vida.

-Quen es?- berrou o espectro.
-Non sei. Iso dubido – repúxolle unha voz de máis adentro-. Camiño atrás de ti na néboa da indixencia, errante no destino dos meus pasos.

E virou para a distancia, seguindo algunha borra de viño derramado, sumido na negrura desta estampa. 

-Que eu veño da extinción, do estrago, da desfeita, 
nas longas avenidas do alfabeto, 
da éxtase, do rapto, do arroubo, da calor, 
nun voo de vaidade, poeiras e xardíns,
e son o demitido, sabor de sal presente, 
que pensa no infeliz dun mundo transportado
a lombos de elefantes e de tigres. 

-Que eu veño da ruína de antigas cidades, 
camiño sobre pontes de letras e de rosas, 
e grito a miña queixa, aquel salouco amargo,
ollando para a noite universal,
disoltos na fortuna da distancia
antigos arrecendos de tinta e de tabaco, 
na vaga melodía das linguas dos xermanos,
na azul melancolía do latín, 
no aroma do xasmín e a laranxeira. 

O recurso elemental do viaxeiro é o abandono, substraerse á curiosidade e ao desexo, que é sempre o desexo do Outro, e ingresar no territorio, na paisaxe, na cidade, disposto a resignar (volver construír como signo) a suxeitividade como regreso dos obxectos que se veñan apoderar del. Do mesmo xeito que a xogada de gol non se busca senón que se encontra, Valdano dixit, o viaxeiro dispón os obxectos que o suxeitivizan, co intermedio do azar, un tras outro nese abandono que é o presente que se presenta e o lugar que ten lugar.

Se ninguén se baña dúas veces no mesmo río, ninguén pode repetir unha viaxe. Como ninguén pode escribir de novo o mesmo libro (O Quixote de Pierre Menard) aínda que o copie palabra por palabra. Somos un paradoxo de orixinalidade sen orixe.

Velaí a nosa loita. Contra o Real, inefable, as disposicións (ía pór deposicións) do Simbólico-Imaxinario que nos posúe como un baleiro a ocupar, espazo da inundación, encoro no que as secas mal suxiren o que foi. Ruína sen fin, borra que esbara polo fondo da cunca, indicio de viños gorentados. E así, o abandono do viaxeiro: saberse irrepetible. Relato de extravío, de sucesivos enigmas do lugar e revelacións continuadas. Entre o xa e o aínda. Sincronía que xa é diacronía.

Sempre houbo algo de amor non correspondido na miña relación coa cidade de Venecia. Como se, máis alá do fervor que profesei polo lugar, a existencia nese entorno estivese moi por riba das miñas posibilidades.

A primeira vez acabei durmindo no camping dunha localidade veciña, onde en realidade moran as persoas que traballan alí, a maioría operarios chegados de fóra, e a segunda vez, hospedado durante varias noites na casa duns amigos italianos, cociñeiros dun restaurante de luxo (non comín mellor na miña vida), tiven que ausentarme unha noite pola presenza inesperada duns familiares dos meus anfitrións, que obrigaba a desocupar por un día o cuarto de invitados.

Unha noite sen durmir camiñando pola vila e moitas horas acollido nos bancos da estación ferroviaria, entre indixentes, hippies, vagabundos, a bebermos café e algún alcool, observando o devalar da lúa perante un inesquecible templo neoclásico. Un templo que ficou gravado para sempre no fondo dos meus ollos.

Todas as vivendas que tiven a oportunidade de coñecer entón eran, en realidade, menores e de peores condicións que as que dispomos agora por aquí, falando sempre da Venecia dos venecianos, afastada do turismo como da peste e tan enxebre como poidan selo os recantos máis íntimos dos nosos Cascos Vellos.

Até que coñecín o apartamento de Peggy, de Peggy Gugenheim, nada en NYC en 1898 e falecida en Padua en 1979, uns anos antes de que puidese visitar o seu apartamento en Venecia. Saberedes que Peggy herdou aos vinteún anos unha fortuna do seu pai, naufragado e afogado no afundimento do Titanic. O resto da súa existencia forma parte do relato da cultura e da arte occidental.

Para que vos fagades unha idea a instantánea que segue está tomada desde o seu embarcadeiro particular no Gran Canal, un pequeno engadido ao xardín barroco, ornamentado con pezas escultóricas de valor incalculable que podedes entrever aquí ( https://www.guggenheim-venice.it/en/visit/ ), que rodea o edificio singular.

Seguindo as regras do siloxismo dedutivo

se “Coimbra é uma mulher”,

tal e como reza a letra do fado popular,

e “La femme n’existe pas”,

segundo dixo unha e outra vez Jacques Lacan,

cabe concluír que,

por moito que haxa físicos que aseguren o contrario,

Coimbra non existe,

cousa que viña sospeitando desde hai tempo. 

Coimbra é unha substancia por determinar,

un miragre,

un acontecemento.